Współczesna ortodoncja oferuje rozwiązania pozwalające na korygowanie poważnych i drobnych wad zgryzu u dorosłych, młodzieży i dzieci. Stałe i ruchome aparaty ortodontyczne, wywierając nacisk na zęby, powodują zmianę ich ustawienia. Dokładny sposób działania aparatu ortodontycznego zależy przede wszystkim od rodzaju zastosowanego rozwiązania. Jak działa aparat ortodontyczny stały, a jak ruchomy? Jak szybko przesuwają się zęby w aparacie? Wyjaśniamy w poniższym artykule.
Leczenie ortodontyczne – aparaty stałe i ruchome
Leczenie ortodontyczne wady zgryzu może być prowadzone za pomocą dwóch rodzajów aparatów – stałego lub ruchomego. Jak wskazują ich nazwy, aparat stały jest trwale zamocowany na zębach Pacjenta. Z kolei aparat ruchomy można samodzielnie zdejmować i zakładać, co ułatwia utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej.
Bez względu na rodzaj wybranego rozwiązania zasadniczą rolą aparatu jest korekcja ustawienia zębów, którą umożliwia wywierany na nie nacisk. Powoduje on zmianę kształtu konkretnych zębów lub ich przemieszczanie się w kierunku ustalonym przez ortodontę. Noszenie aparatu ortodontycznego polecane jest osobom, które borykają się z różnymi wadami zgryzu, stłoczeniem zębów lub diastemą.
Kiedy aparat stały, a kiedy ruchomy?
Leczenie ortodontyczne ruchomym aparatem stosowane jest głównie u dzieci. Jest to związane z faktem, że ich zgryz wciąż jeszcze się rozwija. Ruchome aparaty ortodontyczne są chętnie wybierane również przez dorosłych, wymagających skorygowania niewielkiej wady zgryzu i mających na uwadze względy estetyczne rozwiązania. Stały aparat ortodontyczny, który jest zakładany i zdejmowany przez ortodontę, umożliwia wyeliminowanie poważniejszych wady zgryzu u młodzieży i dorosłych.
Inaczej niż w przypadku aparatu ruchomego, stały aparat ortodontyczny, zamocowany trwale na zębach Pacjenta, pracuje nieprzerwanie 24 godziny każdej doby. Nie jest możliwe zdjęcie aparatu na czas jedzenia czy higieny jamy ustnej. Większa siła, z którą na zęby oddziałuje stały aparat ortodontyczny, pozwala korygować przy jego udziale nawet poważne wady zgryzu.
Jak działa aparat ortodontyczny stały?
Tradycyjny, stały aparat ortodontyczny, zbudowany jest z zamków i pierścieni przyklejanych do przedniej partii zębów Pacjenta. Siła w tego rodzaju aparatach pochodzi ze sprężystego drutu, który jest mocowany do zamków przy pomocy specjalnych ligatur. Jak działa drut w aparacie? Nacisk wywierany na zęby powoduje przemieszczanie się zębów w obrębie kości. W miejscu, gdzie przemieszcza się ząb, dochodzi do zaniku tkanki kostnej. W danym położeniu zęba tkanka zaczyna się nawarstwiać. Stałe aparaty umożliwiają bardziej precyzyjne przesunięcie zębów w porównaniu z ruchomymi aparatami.
Aparat ortodontyczny ruchomy – w jaki sposób prostuje zęby?
Ruchomy aparat ortodontyczny składa się z akrylowej płytki i stalowego drutu. Nacisk na zęby pochodzi ze śruby i ewentualnie sprężyny, które są zatopione w płytce. Pomiędzy kontrolami Pacjent samodzielnie podkręca/rozkręca aparat co 7-10 dni, co ma na celu zapewnienie odpowiedniej przyczepności aparatu do zębów. By leczenie przy użyciu ruchomego aparatu przyniosło oczekiwane efekty, konieczne jest regularne korzystanie z niego (minimum 20 godzin dziennie). Pod tym względem aparat ruchomy wymaga od Pacjenta większej samodyscypliny niż przy aparacie stałym.
Po jakim czasie prostują się zęby w aparacie?
Dla większości Pacjentów planujących leczenie ortodontyczne kluczową kwestią przy wyborze systemu korekcji wady zgryzu odgrywa to, jak szybko działa aparat ortodontyczny.
Pierwsze efekty noszenia aparatu ortodontycznego pojawiają się stosunkowo szybko. Ortodonta zauważy je już w trakcie pierwszej wizyty kontrolnej. Pacjent z kolei zaobserwuje zmianę swojego uzębienia w przeciągu pierwszych trzech miesięcy leczenia ortodontycznego.
Jak długo trwa leczenie ortodontyczne?
Drugą kwestią budzącą zainteresowanie Pacjentów jest to, ile trwa prostowanie zębów aparatem ortodontycznym. Leczenie ortodontyczne zajmuje zazwyczaj minimum 12 miesięcy. To, jak szybko przesuwają się zęby w aparacie, zależy jednak od stwierdzonej u Pacjenta wady zgryzu. W niektórych, bardziej skomplikowanych przypadkach, leczenie może trwać dłużej (zwykle 2 lata). Dodatkowo, niekiedy zalecane jest dłuższe noszenie jednego z łuków.
Działanie aparatu ortodontycznego – wizyty kontrolne
Samo założenie stałego aparatu ortodontycznego lub wykonanie aparatu ruchomego to nie wszystko. Niezwykle istotnym elementem leczenia ortodontycznego są też wizyty kontrolne. Zaniedbanie tej kwestii może prowadzić do przeoczenia awarii lub niepożądanych zmian w ustawieniu zębów, co z kolei może spowodować wydłużenie leczenia ortodontycznego.
W przypadku aparatu stałego spotkania z ortodontą odbywają się co ok. 4-6 tygodni. Mają one na celu ocenę postępów oraz, w razie konieczności, modyfikację ustawienia aparatu.
Systematyczne kontrole niezbędne są również u Pacjentów z aparatem ruchomym. Odbywają się one jednak nieco rzadziej, co 6-8 tygodni. Podobnie jak w przypadku aparatu stałego, wizyta służy ocenie rozwoju zgryzu Pacjenta.
Leczenie ortodontyczne za pomocą specjalnych nakładek
W ortodoncji zastosowanie znajdują również popularne wśród Pacjentów nakładki – przezroczyste aparaty korekcyjne. Służą one przede wszystkim do korygowania niewielkich wad zgryzu. Leczenie ortodontyczne polega w tym przypadku na noszeniu wykonywanych indywidualnie dla Pacjenta nakładek, które podlegają wymianie w określonych odstępach czasu.
W odróżnieniu do aparatu stałego i podobnie, jak przy aparacie ruchomym, nakładki mogą być zdejmowane na czas jedzenia i mycia zębów. Zaletą nakładek jest również to, że są one niemalże niewidoczne, a ich użytkowanie jest dla Pacjenta wygodniejsze w porównaniu z tradycyjnym aparatem. Co ważne, leczenie nakładowe jest też krótsze i trwa przeważnie od 3 do 12 miesięcy.
Dodaj komentarz